Lingvaria

23 sierpnia 2019 r. zmarł w Kielcach w wieku 67 lat prof. dr hab. Mirosław Skarżyński, założyciel i redaktor naczelny „LingVariów”, całe życie związany z Uniwersytetem Jagiellońskim.

     Pan Profesor był bardzo wymagający i to nie tylko w stosunku do członków redakcji, ale też do wszystkich, którzy mieli styczność z pismem, czyli autorów, recenzentów, wydawnictwa. Ale najbardziej był wymagający w stosunku do siebie, po prostu żył „LingVariami”. Cały czas zabiegał o dobro pisma i poziom publikowanych w nim artykułów.

     Był niezwykle pracowity. Przejawiało się to nie tylko w działaniach na rzecz „LingVariów” i edytorskiej skrupulatności w pracy redakcyjnej, ale też w twórczości naukowej. Pisał systematycznie artykuły i książki w ostatnim czasie głównie z zakresu historii polskiego językoznawstwa.

     Dzięki utworzeniu w „LingVariach” działu Z przeszłości językoznawstwa, a także zainicjowaniu serii sympozjów „Przypomnienia” Prof. Mirosław Skarżyński zintensyfikował badania nad naszą tożsamością lingwistyczną. Uczył nas (członków redakcji) zawsze, żeby patrzeć nie tylko do przodu, ale również wstecz, na dokonania naszych poprzedników. W 2007 r. powołał do życia „Bibliotekę LingVariów”, w której dotychczas wyszło 27 tomów.

     Był bardzo odważny, zwłaszcza podejmując w końcu 2005 r. śmiałą decyzję o utworzeniu na nowo powstałym Wydziale Polonistyki UJ pisma językoznawczego. Lingwiści mieli już wtedy gdzie publikować, kolejne czasopismo mogło się utrzymać (jako lokalny periodyk), upaść lub się rozwijać. Dzięki zaangażowaniu Pana Profesora „LingVaria” nie upadły i nie są lokalne, rozwijają się od kilkunastu lat, stanowiąc konkurencję – w dobrym tego słowa znaczeniu – dla czasopism o renomie ustalonej już przed kilkudziesięciu laty.

     Dzięki Prof. Mirosławowi Skarżyńskiemu „LingVaria” są miejscem spotkania językoznawców, którzy widzą język z różnych perspektyw, na łamach pisma dokonuje się wymiana myśli polskiej i obcej, a także debiutują młodzi (niektórzy z pierwszych debiutantów to już doktorzy habilitowani).

     W ostatnim (wiosennym) numerze „LingVariów” znalazł się artykuł Pana Profesora Geneza i początki Studium Słowiańskiego UJ, który był zapowiedzią przygotowywanej przez niego monografii. W jesiennych „LV” miał się ukazać artykuł o recepcji szkoły kazańskiej w polskiej lingwistyce. Prac tych z krzywdą dla nas, obecnych i przyszłych czytelników, los nie pozwolił Mu doprowadzić do końca.

Profesor Mirosław Skarżyński pozostał z nami w swoich książkach, w zapamiętanych opowieściach i w „LingVariach”, które są dziełem Jego życia.

Maciej Rak

Spis treści

Od redaktora naczelnego

ZAGADNIENIA OGÓLNE

Maria WOJTAK: Genologia w lingwistyce – lingwistyka w genologii

Waldemar CZACHUR, Marta WÓJCICKA: Pamięcioznawstwo lingwistyczne w ujęciu Wojciecha Chlebdy

POLSZCZYZNA WSPÓŁCZESNA

Joanna WOŁOSZYN, Witold KIERAŚ, Marcin WOLIŃSKI: Sieć powiązań derywacyjnych na materiale Słownika gramatycznego języka polskiego. Propozycja klasyfikacji
Natalia SIUDZIŃSKA: Problemy z interpretacją fonologiczną samogłosek nosowych w języku polskim
Katarzyna DRÓŻDŻ-ŁUSZCZYK: Problemy z interpretacją fonologiczną postpalatalnych głosek zwarto-wybuchowych
Iwona KOSEK: Odproprialny czy odapelatywny? – problemy opisu motywacji związków frazeologicznych z nazwą własną
Jolanta IGNATOWICZ-SKOWROŃSKA: Polskie frazeologizmy pochodne od biblijnej frazy Łatwiej wielbłądowi przejść przez ucho igielne niż bogaczowi wejść do królestwa niebieskiego

POLSZCZYZNA HISTORYCZNA
Marcin KUŹMICKI, Tomasz MIKA: Nie tylko Bulla gnieźnieńska. O znaczeniu dokumentu fundacyjnego Zbyluta (1153) dla polskich badań historycznojęzykowych. Cz. III: W stronę transkrypcji
Wojciech STELMACH, Magdalena WISMONT, Kinga ZALEJARZ, Ewa NOWAK-PASTERSKA, Dorota ROJSZCZAK-ROBIŃSKA: Specyfika staropolszczyzny a anotacja gramatyczna. Kategorie czasu i trybu
Bogusław DUNAJ, Mirosława MYCAWKA: O labializacji w języku polskim
Jan GERMAN: Latynizmy czasownikowe w staropolszczyźnie

DIALEKTOLOGIA
Halina KARAŚ: Rola słowników opracowanych przez autochtonów w dokumentacji leksyki gwarowej
Katarzyna CZARNECKA, Ewa DZIĘGIEL, Alla KRAVCHUK: Nazwa „mowa chachłacka” w relacjach powojennych przesiedleńców ze Wschodu zamieszkałych w zachodniej Polsce
Małgorzata BORTLICZEK, Irena BOGOCZOVÁ: Amatorskie promowanie gwary cieszyńskiej (wybrane formy, strategie, rozwiązania)
Monika BUŁAWA: Gwarowe nazwy roślin derywowane semantycznie od nazw chorób
ETNOLINGWISTYKA
Stanisława NIEBRZEGOWSKA-BARTMIŃSKA: Kalinowym mostem chodziłam, kalinowe serce zgubiłam. Kontynuacje i transformacje motywów ludowych w tekstach literackich
Sebastian WASIUTA: Etnolingwistyka kognitywna – w stronę integralnego opisu języka

Z PRZESZŁOŚCI JĘZYKOZNAWSTWA
Anna CHUDZIK, Beata DRABIK: W stronę integracji i interdyscyplinarności. Działalność krakowskiej Pracowni Semantyki Wypowiedzi
Agnieszka JURCZYŃSKA-KŁOSOK: Materiały do Słownika historyczno-geograficznego Tatr i Podtatrza Witolda Henryka Paryskiego

ONOMASTYKA
Katarzyna BURSKA: Nawiązanie do świata przyrody w propozycjach nazewniczych restauracji w łódzkim Orientarium
DEBIUTY
Aleksandra RYŚ: Jak frazeologizmy funkcjonują w różnych wariantach i kontekstach? Funkcjonalna analiza materiału historycznojęzykowego na podstawie jednostki jak Boga kocham