Lingvaria

23 sierpnia 2019 r. zmarł w Kielcach w wieku 67 lat prof. dr hab. Mirosław Skarżyński, założyciel i redaktor naczelny „LingVariów”, całe życie związany z Uniwersytetem Jagiellońskim.

     Pan Profesor był bardzo wymagający i to nie tylko w stosunku do członków redakcji, ale też do wszystkich, którzy mieli styczność z pismem, czyli autorów, recenzentów, wydawnictwa. Ale najbardziej był wymagający w stosunku do siebie, po prostu żył „LingVariami”. Cały czas zabiegał o dobro pisma i poziom publikowanych w nim artykułów.

     Był niezwykle pracowity. Przejawiało się to nie tylko w działaniach na rzecz „LingVariów” i edytorskiej skrupulatności w pracy redakcyjnej, ale też w twórczości naukowej. Pisał systematycznie artykuły i książki w ostatnim czasie głównie z zakresu historii polskiego językoznawstwa.

     Dzięki utworzeniu w „LingVariach” działu Z przeszłości językoznawstwa, a także zainicjowaniu serii sympozjów „Przypomnienia” Prof. Mirosław Skarżyński zintensyfikował badania nad naszą tożsamością lingwistyczną. Uczył nas (członków redakcji) zawsze, żeby patrzeć nie tylko do przodu, ale również wstecz, na dokonania naszych poprzedników. W 2007 r. powołał do życia „Bibliotekę LingVariów”, w której dotychczas wyszło 27 tomów.

     Był bardzo odważny, zwłaszcza podejmując w końcu 2005 r. śmiałą decyzję o utworzeniu na nowo powstałym Wydziale Polonistyki UJ pisma językoznawczego. Lingwiści mieli już wtedy gdzie publikować, kolejne czasopismo mogło się utrzymać (jako lokalny periodyk), upaść lub się rozwijać. Dzięki zaangażowaniu Pana Profesora „LingVaria” nie upadły i nie są lokalne, rozwijają się od kilkunastu lat, stanowiąc konkurencję – w dobrym tego słowa znaczeniu – dla czasopism o renomie ustalonej już przed kilkudziesięciu laty.

     Dzięki Prof. Mirosławowi Skarżyńskiemu „LingVaria” są miejscem spotkania językoznawców, którzy widzą język z różnych perspektyw, na łamach pisma dokonuje się wymiana myśli polskiej i obcej, a także debiutują młodzi (niektórzy z pierwszych debiutantów to już doktorzy habilitowani).

     W ostatnim (wiosennym) numerze „LingVariów” znalazł się artykuł Pana Profesora Geneza i początki Studium Słowiańskiego UJ, który był zapowiedzią przygotowywanej przez niego monografii. W jesiennych „LV” miał się ukazać artykuł o recepcji szkoły kazańskiej w polskiej lingwistyce. Prac tych z krzywdą dla nas, obecnych i przyszłych czytelników, los nie pozwolił Mu doprowadzić do końca.

Profesor Mirosław Skarżyński pozostał z nami w swoich książkach, w zapamiętanych opowieściach i w „LingVariach”, które są dziełem Jego życia.

Maciej Rak

LingVaria

nr 2 (32) 2021

Spis treści

Od redaktora naczelnego

Bogusław Dunaj: Aleksander Zajda (17 II 1937 – 24 V 2021) – uczony, dydaktyk, człowiek

Zagadnienia ogólne

Zofia Berdychowska: Komunikacja w przestrzeni miejskiej
zmieniająca standardy zachowania w dobie pandemii SARS-CoV-2

Aleksander Kiklewicz, Sebastian Przybyszewski: Estetyczne akty mowy jako przedmiot pragmalingwistyki: status, funkcje, formy. Cz. I

Polszczyzna współczesna

Ewa Młynarczyk: Frazematyczny potencjał połączenia wyrazowego bieda z nędzą we współczesnej polszczyźnie

Mariola Wołk: O referenci innych

Justyna Winiarska: Czy idąc prosto przed siebie, nie można zajść daleko? Schematy wyobrażeniowe a konstrukcje aforystyczne

Marta Śleziak: Miejsce hasła i sloganu w komunikowaniu politycznym

Jakub Pstrąg: Pozytywna autoprezentacja jako sposób uwiarygodnienia własnej osoby

Marcin Zabawa: O coming oucie i wyrażeniach pokrewnych w polszczyźnie

Aneta Wysocka: Prozodia, semantyka, styl – o hierarchii poziomów ekwiwalencji w tłumaczeniu piosenki kabaretowej (studium przypadku: polskojęzyczne warianty Money... Freda Ebba)

Dialektologia

Zofia Sawaniewska-Mochowa, Katarzyna Siewert-Kowalkowska: Germanizmy emotywno-oceniające w gwarach kujawskich: nazwy osób

Etnolingwistyka

Olga Kielak: Końska mięta (Mentha arvensis), kobyli szczaw (Rumex acetosa) i krowi mlecz (Taraxacum officinale). O nazwach zwierząt domowych w ludowych fitonimach

Ewa Masłowska: Zaprzedać duszę diabłu – reprodukowalność mitu we frazematyce z polskiego obszaru gwarowego i języka potocznego w kontekście kultury tradycyjnej

Przypomnienia i inspiracje   

Krystyna Kowalik: Język i językoznawstwo według Krystyny Pisarkowej (1932–2010)

Anna Tyrpa: Krystyna Pisarkowa – ta, która inspiruje

Jerzy Bartmiński, Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska: Krystyny Pisarkowej odkrywanie Malinowskiego

Agnieszka Słoboda: Historia składni języka polskiego Krystyny Pisarkowej – świadectwo zmiany i źródło inspiracji

Kinga Tutak: O Rachunku sumienia jako zadaniu tłumacza Krystyny Pisarkowej

Joanna Kubaszczyk: „Ile przemilczam, tego nie wypowiem”: o (prze)milczeniu w utworach Wisławy Szymborskiej i ich przekładzie na język niemiecki

Z przeszłości językoznawstwa   

Mateusz Kowalski: Jan Baudouin de Courtenay, Czy historia i filologia mogą umiejętnie rozwiązać swoje zadanie bez ścisłego związku z filozofią, a mianowicie z filozofią historii i filozofią języka? Cz. I

Etymologia

Rolandas Kregždys: On the origin of pol. dial. kautek ‘a dwarf’, G dial. (EPr.) Kautke ‘ditto’

Z zagadnień bilingwizmu

Elżbieta Sękowska: Wielojęzyczność w literaturze dokumentu osobistego: funkcje wykładników transkodowych

Debiuty

Alicja Stankiewicz: Konceptualizacja nadziei w metaforach pojęciowych w wypowiedziach pacjentów chorych na nowotwór złośliwy na tle wypowiedzi osób zdrowych